Grudzień 2008 roku, dolina w Pirenejach. Wczesnym rankiem pracownicy elektrowni wodnej znajdują na gĂłrnej stacji kolejki linowej okaleczone ciało konia.

Tego samego dnia młoda absolwentka psychologii obejmuje posadę w ściśle strzeżonym zakładzie psychiatrycznym dla przestępcĂłw, położonym w tej samej dolinie.

W ciągu kilku dni okolicą wstrząsają kolejne zbrodnie. Śledztwo prowadzi komendant Martin Servaz, czterdziestoletni policjant z Tuluzy, znany ze swej przenikliwości i intuicji. Tym razem przyjdzie mu się jednak zmierzyć z wyjątkowo okrutnym i przebiegłym mordercą. WkrĂłtce się okaże, że bajkowe gĂłrskie miasteczko kryje mrożące krew w żyłach tajemnice. Czy będzie to dla Servaza początek koszmaru?

Co czwarty Polak w jakimś momencie życia miał kłopoty ze zdrowiem psychicznym - wynika z badania dotyczącego kondycji psychicznej mieszkańcĂłw Polski. To znaczy, że ponad osiem milionĂłw osĂłb w naszym kraju doświadczało lub doświadcza zaburzeń psychicznych. Ale z powodu słabej dostępności pomocy - i uprzedzeń wobec ludzi chorych - do psychologa lub psychiatry trafiło zaledwie kilkanaście procent z nich.

Problem chorĂłb i zaburzeń psychicznych dotyka osĂłb w każdym wieku, od dzieci po ludzi starszych. Cierpią między innymi na schizofrenię, depresję, uzależnienia, zaburzenia odżywiania czy zaburzenia rozwojowe. Często kłopoty sprawia już postawienie diagnozy, leczenie jest jeszcze większym wyzwaniem. To proces, ktĂłry może trwać latami, wymaga cierpliwości, elastyczności, wytrwałości - tak pacjenta, jak i lekarzy. Wymaga też dobrego planu - i pieniędzy.

Jak to wygląda w Polsce? Aneta Pawłowska-Krać rozmawia z pacjentami i ich rodzinami, z psychiatrami, pielęgniarzami i pielęgniarkami i kreśli obraz polskiej psychiatrii, niestety w ciemnych barwach. Pacjenci są hospitalizowani za pĂłźno, zostają w szpitalach za długo, nie mają tam odpowiedniego wsparcia i opieki, są faszerowani lekami i wypuszczani z oddziałĂłw bez wskazĂłwek, jak radzić sobie dalej. Trudno jednak całą winą obarczać personel szpitali i poradni - jest tak nieliczny i przeciążony, że zwyczajnie nie może poświęcić pacjentom tyle uwagi, ile potrzebują.

Czy jest wyjście z tej sytuacji? Autorka przygląda się rozwiązaniom przyjętym w innych krajach, analizuje wdrażaną obecnie z pewnym trudem reformę psychiatrii. I choć widać światełko w tunelu, nie sposĂłb stwierdzić, czy to wyjście, czy może rozpędzony pociąg, ktĂłry zbliża się w naszym kierunku i już za pĂłźno, by uniknąć kolizji.

Czy kiedykolwiek myliłeś się co do kogoś?

Juno myliła się co do Winnie Crouch.

Zanim z nimi zamieszkała, Juno - emerytowana terapeutka - myślała, że Crouchowie tworzą idealną rodzinę. Bogate kochające się małżeństwo, mieszkające w pięknym domu i wychowujące nastoletniego syna. Jednak to z pozoru idealne życie pełne jest mrocznych, głęboko skrywanych tajemnic.

Juno wie, że nie powinna mieszać się w ich sprawy. Naprawdę nie powinna.

Ale to silniejsze od niej - widzi w tym szansę na zadośćuczynienie, naprawienie błędĂłw z przeszłości. Bo Juno też ma swoje sekrety.

Są pacjenci, przez ktĂłrych w lekarzu budzi się morderca.

Trafiłem na takiego na samym początku mojej kariery. Nazywał się Joe i od wczesnego dzieciństwa przebywał w odizolowanym skrzydle ponurego szpitala gdzieś w Nowej Anglii. Wszyscy mĂłwili, że to groźny szaleniec, bali się go i nawet nie prĂłbowali leczyć. Personel ostrzegał, żebym trzymał się od niego z daleka. Ale ja wiedziałem lepiej.

Przekonany, że jestem w stanie pomĂłc człowiekowi, w ktĂłrym widziałem ofiarę bezdusznych rodzicĂłw, zacząłem ryzykowną terapię. Tylko czy na pewno kierowała mną troska o pacjenta, czy może raczej zawodowa pycha? Czy byłem dość czujny, aby nie ulec manipulacjom psychopaty? A może Joe był kimś o wiele, wiele gorszym?

Gdyby Stephen King napisał moją historię, wyszłaby mu ta książka.